ἔα µε τῇδε τῇ νόσῳ νοσεῖν, ἐπεὶ κέρδιστον εὖ φρονοῦντα μὴ φρονεῖν δοκεῖν.
«Άσε με στην αρρώστια αυτή γιατί είναι κέρδος, σωστά να κρίνεις , κι ο άλλος για άμυαλο να σ’ έχει»
Προμηθέας Δεσμώτης.
Επιθυμώ να γράψω για έναν ζωγράφο, που δεν γνωρίζω τίποτα γι αυτό πέρα από έναν μόνο πίνακα του. Ένα πορτρέτο όμως που έχει σημαδέψει για πάντα την ζωή μου από την πρώτη στιγμή που το είδα. Έναν πίνακα που χάθηκε στο χρόνο, όμως ξεφύτρωνε ξανά και ξανά μπροστά μου , σε διαφορετικές στιγμές της ζωής μου σαν κάτι να θέλει να μου πει και που μέχρι σήμερα μου ψιθυρίζει από έναν άλλο κόσμο.
Ο Αλφαντάρι για μένα ζωγράφισε την ελπίδα. Ελπίδα σημαίνει, ελπίδα για το θαύμα. Και θαύματα μας συμβαίνουν πολλά αλλά τα προσπερνάμε βιαστικοί. Ο πινάκας του Αλφαντάρι όμως είναι η ελπίδα που δεν προσπερνιέται ούτε ξεπερνιέται εύκολα.
Πώς να γράψω για έναν ζωγράφο; Αν είναι δυνατόν να μαζέψω σε εικόνες έναν εικονογράφο ή να εντοπίσω το πνεύμα εκείνου που βάδισε σε μεγάλες για μένα αποκαλύψεις. Δεν χωράει ο Αλφαντάρι σε ένα κείμενο μου, όμως θα γίνει η αφορμή κι εγώ θα γράψω όπως έχω συνηθίσει να γράφω και για αυτό μάλλον θα μου βγει χειρότερος, αλλα ας με συγχωρέσει αν τον έκρινα λάθος.
Το μονό που υποπτεύομαι για τον ζωγράφο μου είναι πως η ψυχική του υγεία ήταν κλονισμένη. Το ταλέντο και η ψυχική υγεία, είναι αίνιγμα μεγάλο, μια σχέση που απασχολεί την φιλολογία της τέχνης, την κοινωνιολογία, την φιλοσοφία, την ανθρωπολογία, την νευρολογία κι όλα όσα έχουν αν κάνουν με την ανθρώπινη άβυσσο. Η κατά καιρούς εμφανιζόμενη ψυχοπάθεια σε πολλούς από τους κορυφαίους δημιουργούς της τέχνης είναι ένα χρόνιο ερώτημα. Είναι η ιδιαίτερη ακραία ευαισθησία της γεννημένης καλλιτεχνικής προσωπικότητας που τραυματισμένη από τις σκληρές γωνίες της συμβατικής κοινωνίας εκλεπτύνεται και γίνεται φιλάσθενη με τα χρόνια; Το συμβατό και το ασυμβίβαστο τέτοιων χαρακτήρων μέσα στους γενικούς συμβιβασμούς της επιβίωσης; Ή μήπως οι ψυχοπαθολογίες είναι προϋπόθεση για την υπέρβαση της δημιουργικής λαχτάρας; Αντιπροσωπεύει παντελώς το έργο του δημιουργού του ή ένα μικρό μέρος του ανήκει; Ένώ το άλλο δεν του ανήκει;
Τί δηλαδή θα αποφάσιζε ως διάγνωση ένας ψυχίατρος , όταν του διηγιόταν κάποιος ανήσυχος πελάτης ότι ο αδερφός του έκοψε το αυτί του και το έστειλε με γράμμα στην πόρνη που ερωτεύτηκε ως δείγμα λατρείας; Πως θα αντιδρούσε αν του αποκάλυπταν ότι ο παράφρον αυτός είχε το όνομα Βαν Γκογκ; Τι θα γνωμοδοτούσε κάποιος για τις φωνές που λέει ότι συχνά ακούει να την καλούν, ένα έφηβο κοριτσάκι που ονομάζεται Ζαν Ντάρκ; Τί θα συμβούλευε ο ψυχοθεραπευτής στον ζωγράφο με τις επανειλημμένες αποτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας, που όμως τον φέρνουν πιο κοντά στην έμπνευση του; Τί αλλά μυστικά και ιερά βίωνε στην βαθιά καρδιά του και στο άβατο μυαλό του, με κάθε απόπειρα να φύγει από αυτόν τον κόσμο.; Τί θα συνιστούσε σε θεραπεία στον χλωμό καταθλιπτικό άνδρα που πέφτει τις νύχτες στα κύματα για να αυτοκτονήσει, που δεν τα βγάζει περά με το ένστικτο της επιβίωσης, και που εργάζεται στην επαρχεία σαν δημόσιος υπάλληλος με το όνομα Καρυωτάκης; Αν ο Καρυωτάκης δεχόταν να ακολουθήσει μια ψυχοθεραπεία νευρολόγου θα είχαν κατόπιν οι στίχοι του το ίδιο κλίμα που τους διαιώνισε; Το ίδιο αίσθημα που μετέβαλλε την ποίηση του καιρού του; Πως θα είχε ζωγραφίσει τον Courbet μου, ο Αλεξάντερ Αλφαντάρι; Θα είχε άραγε τόσο έντονη επίδραση στην ζωή μου ο πίνακας του , αν ο ίδιος είχε μια πετυχημένη ψυχοθεραπεία;
Τι είναι πιο σημαντικό το πρόσωπο ή το έργο; Η ζωή και η θυσία ή το πνεύμα;
Τον Αλεξάντερ Αλφανταρι , τον αισθάνομαι σαν μια ανώτερη σε ευαισθησίες , δεξιότητες και αισθαντικότητα προσωπικότητα. Προσπαθώ να καταλάβω το όριο υγείας και ασθένειας, ιδιοφυίας και κανονικότητας. Αυτός ο βασανισμός του και αυτή η τυραννία του από τους ψυχικούς πόνους μάλλον έδωσε στο έργο του την ξεχωριστή εκείνη πρωτοφανή αύρα που το έκανε αριστούργημα. Αν ήταν ένας κανονικός και υγιής καλλιτέχνης, θα μπορούσε να φτιάξει σπουδαίους πίνακες αλλά κλασσικά ακαδημαϊκούς, χωρίς αυτό το διαφορετικό που τον δικό μου πίνακα τον εκτόξευσε στα ύψη.
Πιστεύω όλο και πιο θερμά ότι ο ζωγράφος μου, την ώρα που αληθινά δουλευε τον πινακα μου, προσωρινά μεταβλήθηκε σε ένα μέντιουμ. Σ’ενα αυαίσθητο κι ευπαθές ενδιάμεσο μέσο μεταξύ του αισθητού και του άοράτου. Ανάμεσα στο λίγο και στο πολύ, στο προσωπικό και στο παγκόσμιο. Όλη η λειτουργία της έμπνευσης του ήταν μια κατάσταση που η κοινή μου λογική θα πρέπει να υποπτεύεται σαν διασαλευμένη.
Μήπως γνώριζε περισσότερα για τα μελλούμενα μου όταν ζωγράφιζε το πορτρετο εκείνο; Μήπως γι αυτό διάλεξε το πρόσωπο του Κουρμπέ κι όχι κάποιο άλλο πρόσωπο; μήπως ήθελε να με προειδοποιήσει για κάτι; Μήπως ο ζωγράφος μου είχε υπερβολική επίγνωση της δικής μου πραγματικότητας;
«Σας ορκίζομαι κύριοι , πως η υπερβολική επίγνωση είναι αρρώστια..» δηλώνει ο αγαπημένος μου Ντοστογιέφσκι μέσα στο δικό του «Υπόγειο»
velvet steps 